Ακρόπολη - Αρχαιολογικός χώρος Λιμένα Θάσου

Στην κορυφή του πρώτου λόφου σε ύψος 137 μέτρων, πάνω από την αρχαία αγορά βρίσκεται η ακρόπολη. Η ακρόπολη είχε ενισχυμένα μαρμάρινα τείχη και αποτέλεσε την έσχατη άμυνα σε περίπτωση ανάγκης. To τείχος της ακρόπολης κατασκευάστηκε από τους πρώτους κατοίκους. Το χρησιμοποιούσαν ακόμα κι ως θησαυροφυλάκιο όπου φύλαγαν τα πλούτη της πόλης. Σε διάφορες περιόδους, όμως, επισκευάστηκε και ενισχύθηκε.

Στην δεύτερη κορυφή βρίσκεται ο αρχαίος ναός της Αθηνάς που χρονολογείται στις αρχές του 5ου αιώνα. Στην τρίτη και ψηλότερη κορυφή θα βρείτε το ιερό του Πάνα. Σε ένα ανάγλυφο μέσα στο βράχο απεικονίζεται ο θεός με οπλές αγών και τους αυλούς του.

Ανηφορίζοντας προς τα πάνω υπάρχει καταπληκτική θέα και καταπράσινο τοπίο. Αξίζει να ανεβείτε, έχοντας φυσικά προμηθευτεί με μπουκαλάκι νερό και φορόντας άνετα αθλητικά παπούτσια.

Αρχαία Λιμάνια Θάσου

Το αρχαίο λιμάνι Θάσου είναι το παλιό και μικρό λιμάνι του σημερινού Λιμένα. Παλιότερα λειτουργούσε ως το στρατιωτικό λιμάνι της αρχαίας πόλης το οποίο ήταν κλειστό και προστατεύονταν από δύο κυκλικούς πύργους. Τρεις πύλες εξασφάλιζαν την είσοδο των ναυτικών στην πόλη της Θάσου και την αρχαία αγορά. Κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο μετατράπηκε σε εμπορικό λιμάνι διατηρώντας τη σημερινή μορφή του.

Αρχαίο Εμπορικό Λιμάνι Θάσου

Το εμπορικό λιμάνι της αρχαίας Θάσου βρίσκεται στο Λιμένα στην περιοχή του Εβραιόκαστρου, δίπλα από το σημερινό καρνάγιο. Κατασκευάστηκε έξω από τα τείχη της πόλης. Ήταν ένα ανοιχτού τύπου λιμάνι το οποίο προστατεύονταν από έναν ημικυκλικό αμυντικό πύργο και επικοινωνούσε με την αγορά μέσω πυλών.

Η χρήση του σταμάτησε το 7ο αιώνα πΧ. Τα κατάλοιπα του είναι ορατά ακόμη και σήμερα μόλις , 1 μέτρο κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Αρχαίο θέατρο Θάσου

Κατασκευασμένο σε μία φυσική κοιλότητα του λόφου στο Λιμένα βρίσκεται το αρχαίο θέατρο Θάσου. Η πρώτη ανασκαφή έγινε από τη γαλλική αρχαιολογική σχολή το 1921 η οποία αποκάλυψε το κοίλο του θεάτρου, την ορχήστρα, τη πάροδοι και ένα τμήμα της σκηνής.

Στις αρχές του 3ου πΧ αιώνα χτίστηκε η σκηνή με μαρμάρινη πρόσοψη και το προσκήνιο αφιερώθηκε στον Διόνυσο. Τον 1ο αιώνα μΧ το θέατρο χρησιμοποιήθηκε για μονομαχίες, η ορχήστρα μετατράπηκε σε αρένα και πόρτες έκλεισαν τις παρόδους. Εκείνη την εποχή ανακαινίστηκαν τα εδώλια σε πολλά από τα οποία είναι χαραγμένα ονόματα ανθρώπων.

Σήμερα το αρχαίο θέατρο χρησιμοποιείται από το φεστιβάλ Θάσου και φιλοξενεί παραστάσεις και συναυλίες. Έχει πανοραμική θέα και μπορεί να φιλοξενήσει 2000 θεατές.

Αρχαιολογικός Χώρος Αλυκής Θάσου

Οι Αλυκές βρίσκονται στην νοτιοανατολική πλευρά της Θάσου σε απόσταση 32 χιλιομέτρων από το Λιμένα. Οι Αλυκές είναι μία χερσόνησος με αρχαιολογικό ενδιαφέρον, στην άκρη της οποίας βρίσκεται το αρχαίο λατομείο μαρμάρου. Το λατομείο μαρμάρου χρησιμοποιήθηκε από τα αρχαϊκά χρόνια ως τα βυζαντινά χρόνια. Μεγάλοι όγκοι μαρμάρου είναι ορατοί κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Υπάρχουν δύο κόλποι στην Αλυκή.

Στην αρχαιότητα λέγεται ότι ήταν το βασίλειο της Αλίκης, είχε αρκετό πληθυσμό και μεγάλο λιμάνι. Επιπλέον, αρχαιολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο αρχαίος οικισμός. Σε ψηλότερο σημείο βρίσκονται τα ερείπια δύο παλαιοχριστιανικών βασιλικών του 5ου αιώνα που ήταν χώροι υποδοχής των προσκυνητών που έφθαναν μέχρι τα πρώιμα χριστιανικά χρόνια. Στο ιερό σύχναζαν πολλοί ναυτικοί που έρχονταν για την μεταφορά μαρμάρου. Οι ναυτικοί άφησαν χαραγμένα στα σκαλοπάτια των κτηρίων τα ονόματα τους, των αγαπημένων τους και των εραστών τους.

Τον 7ο αιώνα πΧ, στην ανατολική ακτή, ιδρύθηκε ένα ιερό αφιερωμένο στον θεό Απόλλωνα. Το 1896 με ανασκαφές βρέθηκε καλά διατηρημένος ένας Κούρος ο οποίος βρίσκεται στο μουσείο της Κωνσταντινούπολης.

Οι Αλυκές εγκαταλείφθηκαν απότομα. Ο πιο πιθανός λόγος ήταν ένας μεγάλος σεισμός.

Ιερό Διόσκουρων Θάσου

Στη νότια πλευρά της Θάσου, βρίσκεται η χερσόνησος της Αλυκής, η οποία περιβάλλεται από δύο προστατευμένους όρμους που είναι φυσικά λιμάνια. Στο μυχό του ανατολικού όρμου στην Αλυκή βρίσκεται το αρχαίο ιερό των μέσων του 7ου αι. π. Χ.

Οι ανασκαφές που διενεργήθηκαν στο χώρο έφεραν στο φως έναν κούρο που βρίσκεται στο Μουσείο της Κωνσταντινούπολης, καθώς και πλήθος επιγραφών που μαρτυρούν τη συνέχιση της λατρείας στο ιερό μέχρι και τα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια. Πάνω σε βάσεις κιόνων έχουν βρεθεί επιγραφές που εύχονται να είναι καλοτάξιδα τα πλοία που έρχονταν στο νησί για να φορτώσουν μάρμαρο από τα λατομεία και κατόπιν αναχωρούσαν από την Αλυκή. Αυτό το ανασκαφικό εύρημα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το ιερό ήταν αφιερωμένο στους Διόσκουρους, δηλαδή τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη που ήταν οι προστάτες των ναυτικών. Επίσης στα σκαλοπάτια του βόρειου οικοδομήματος βρέθηκαν χαραγμένα ονόματα επισκεπτών, των εραστών τους και των αγαπημένων τους.

Λαογραφικά Μουσεία Θάσου

• Λαογραφικό Μουσείο Θεολόγου

Το λαογραφικό μουσείο Θεολόγου στεγάζεται στο διώροφο αρχοντικό Χατζηγιώργη στο κέντρο περίπου του χωριού. Ο Χατζηγιώργης ήταν δήμαρχος και ανήγγειλε την επανάσταση κατά των Τούρκων το 1821.

Το Λαογραφικό Μουσείο Θεολόγου είναι έτσι διαμορφωμένο ώστε να απεικονίζει το σπίτι του Θεολόγου. Εκτίθενται παραδοσιακά ενδύματα, οικοσκευές, αργαλειός και διάφορα οικιακά εργαλεία. Στον υπαίθριο χώρο θα βρείτε εργαλεία από διάφορα παραδοσιακά επαγγέλματα

• Λαογραφικό Μουσείο Καλλιράχης

Το λαογραφικό μουσείο Καλλιράχης στεγάζεται σε ανακαινισμένη κατοικία του 1740. Η διαρρύθμιση και η επίπλωση του σπιτιού αναπαριστούν ένα παραδοσιακό σπίτι της Θάσου με υφαντά και παραδοσιακά έπιπλα. Πρόκειται για την κατοικία ενός καπετάνιου. Το μουσείο φιλοξενεί έκθεση με ναυτικές φωτογραφίες και πίνακες από το ναυτικο μουσείο Καβάλας.

• Λαογραφικό Μουσείο Λιμεναρίων

Το λαογραφικό μουσείο Λιμεναρίων στεγάζεται σε κτήριο της παλαιάς κοινότητας και λειτουργεί από την τοπική πολιτιστική ομοσπονδία το "Κάστρο". Στο Λαογραφικό Μουσείο Λιμεναρίων εκτίθενται παραδοσιακά ενδύματα παλιά αντικείμενα, , οικιακές συσκευές και εργαλεία από παραδοσιακά επαγγέλματα.

• Μοναστήρι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ Θάσος

Η γυναικεία Ιερά Μονή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ είναι η πιο μεγάλη και η πλέον γνωστή μονή της Θάσου και αποτελεί σημαντικό προσκύνημα.

Eίναι χτισμένη στο χείλος ενός γκρεμού, κοντά στο χωριό Θεολόγος και η θέα στο Αιγαίο είναι πραγματικά μαγευτική, δίνοντας την αίσθηση στον επισκέπτη ότι αιωρείται. Στη θέση αυτή ο ασκητής Λουκάς, υπακούοντας στο πρόσταγμα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, έχτισε το 1110 μ.Χ. μικρό εκκλησάκι μέσα στο οποίο ανέβλυσε αγίασμα. Σύμφωνα με την παράδοση, την πηγή θέλησαν κάποτε να μιάνουν άπιστοι Τούρκοι. Τότε αυτή στέρεψε με θαυματουργικό τρόπο και ανέβλυσε, και αναβλύζει ακόμη, σε μια σπηλιά κοντά στη θάλασσα. Οι ιερόσυλοι έπεσαν νεκροί.

Ύστερα από χρόνια, πάλι θαυματουργικά, κατέληξε στην εκκλησία ο Τίμιος Ήλος που είχε αφιερώσει ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Βοτανειάτης στην Ιερά Μονή Φιλοθέου του Αγίου Όρους. Έπειτα από χρόνια στη θέση της εκκλησίας ιδρύθηκε η μονή, ως μετόχι πλέον της Μονής Φιλοθέου. Το 1974 ήρθαν μοναχές από το Πήλιο, οι οποίες εργάστηκαν σκληρά και μεταμόρφωσαν το μοναστήρι.

Για τη Θάσο και ιδιαίτερα για τους κατοίκους του Θεολόγου ο Αρχάγγελος Μιχαήλ είναι ο προστάτης Άγιός τους. Η Χάρη του Αρχαγγέλου και η μοναδικότητα και ευλογία του Τιμίου Ήλου είναι αιτία μεγάλης προσέλευσης προσκυνητών.

Μουσείο Βαγή Θάσου

Ο Πολύγνωτος Βαγής γεννήθηκε στις 14 Ιανουαρίου το 1894 στην Ποταμιά. Ο πατέρας του ήταν μαραγκός από τη Θάσο ενώ η μητέρα του καταγόταν από γνωστή ναυτική οικογένεια της Ύδρας. Σε ηλικία 19 χρόνων μετανάστευσε στην Νέα Υόρκη. Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου υπηρέτησε στον αμερικανικό στόλο. Το 1919 απέκτησε αμερικάνικη υπηκοότητα και σπούδασε γλυπτική στο πανεπιστήμιο Beaux Arts Institute της Νέας Υόρκης.

Το πρώτο ταξίδι του στην Ελλάδα έγινε το 1963. Το 1964 κληροδότησε στην Ελλάδα τα έργα του με την προϋπόθεση να εκθεθούν σε εθνικό μουσείο ή σε ιδρυθείσα βιβλιοθήκη, κατά προτίμηση στην Θάσο.

Στις 15 Μαρτίου 1965 απεβίωσε στην Νέα Υόρκη και η σωρός του μεταφέρθηκε στην Ποταμιά όπου και ετάφη .

Το μουσείο του Πολύγνωτου Βαγή βρίσκεται στην Ποταμιά Θάσου. Εγκαινιάστηκε το 1981 και έχει έδρα το πέτρινο κτήριο του παλιού δημοτικού σχολείου. Φιλοξενεί 98 έργα γλυπτικής και 15 πίνακες ζωγραφικής.

Ο Βαγής διακρίθηκε στην Αμερική και ασχολήθηκε με τη τεχνική της άμεσης γλυπτικής. Η γλυπτική του χωρίζεται σε δύο περιόδους. Στην πρώτη, τα έργα του είναι εμπνευσμένα από την μυθολογία και την ιστορία ενώ στην δεύτερη κυριαρχεί η αφαιρετικότητα . Το 1922 διακρίθηκε για πρώτη φορά με το έργο "ο παππούς μου".